Marcin Trepczyński
Ścieżki myślenia Alberta Wielkiego i Tomasza z Akwinu
Warszawa 2013
sugerowana cena detaliczna: 17,50 zł
ISBN: 978-83-927476-5-9 | stron: 232 | oprawa: miękka
Książka prezentuje nowatorskie podejście do badania tekstów dawnych myślicieli. Koncentruje się nie na rezultatach myślenia, lecz na tym, jak się do tych rezultatów dochodzi. Zawarte w nich dane historyczne oraz analizy często mało znanych tekstów Alberta Wielkiego i jego słynnego ucznia Tomasza z Akwinu pokazują, co kształtowało myślenie tych dwóch dominikanów, w jaki sposób prowadzili oni swoje rozumowania oraz jak ich zdaniem należało prowadzić myśl w takich dziedzinach jak nauki o przyrodzie czy teologia objawiona. Wśród wielu zagadnień w książce zostają podjęte m.in. kwestie: naukowości teologii i metody tej dyscypliny, wykraczania w tej dziedzinie poza powszechnie przyjęte reguły logiczne oraz problemu ze stosowaniem indukcji w przyrodoznawstwie.
Tekst z 4. strony okładki:
Nie jest to kolejna monografia o tym, co słynny filozof lub teolog napisał na temat Boga, człowieka czy świata. Książka ta zaprasza do zupełnie innego spojrzenia na myśli dawnych uczonych. Pokazuje, jakimi ścieżkami Albert Wielki i jego uczeń Tomasz z Akwinu proponowali podążać, by dotrzeć do prawdy.
Jakie rozumowania stały za poglądami tych dwóch dominikanów? Czy rozumowania te były zniekształcone przez uwarunkowania historyczne, kulturowe, językowe i inne? Czym według Alberta i Tomasza jest nauka, czyli wiedza pewna, i jakie kryteria musi spełniać? Jak ich zdaniem należy uprawiać nauki przyrodnicze, w których zawsze mogą się zdarzyć niespodzianki, oraz teologię, której podstawą jest trudne do interpretacji Pismo Święte, a przedmiotem badania – niepojmowalny Bóg? Jakie rozumowania gwarantują według nich pewność wniosku? Czy w naukach należy stosować indukcję? Czy możliwe są odstępstwa od przyjętych powszechnie reguł logicznych?
Te i inne zagadnienia omówiono w tej książce, powołując się wielokrotnie na rzadko czytane dzieła Alberta i Tomasza.
W wielu miejscach książka ta ujawnia, że wrażliwość metodologiczna XIII-wiecznych myślicieli była większa niż u niejednego naukowca z XXI wieku.
Spis treści:
Wprowadzenie
Część I. Uwarunkowania
Rozdział 1. Uwarunkowania historyczne i kulturowe
Rozdział 2. Uwarunkowania językowe i logiczne
Rozdział 3. Uwarunkowania wynikające z zastanej metodologii
Wnioski
Część II. Modele rozumowań
Wprowadzenie
Rozdział 1. Dedukcja
Rozdział 2. Indukcja
Rozdział 3. Inne modele rozumowań
Rozdział 4. Strategie rozumowań
Wnioski
Część III. Ujęcia metody naukowej
Wprowadzenie
Rozdział 1. Koncepcja nauki
Rozdział 2. Operacje intelektu
Rozdział 3. Podział nauk teoretycznych i dwie teologie
Rozdział 4. Odkrywanie pierwszych zasad
Rozdział 5. Metody postępowania w poszczególnych naukach teoretycznych
Wnioski
Zakończenie